Aracın Anatomisi

Benzin- LPG’li Çalışan Motorlar (yakıt- hava)

1. Emme zamanı: Piston aşağı çekilir. Yakıt-hava karışımı silindirin içine dolar.
2. Sıkıştırma zamanı: Piston yukarı çıkar. İçerisindeki yakıt sıkışır.
3. Ateşleme zamanı: Buji bir kıvılcım çıkartır. Oluşan patlama nedeniyle piston aşağı diğer pistonlar yukarı çıkar. Krank mili döner ve tekerlerleri harekete geçirir.
4. Egsoz zamanı: Egzoz manifoldu tarafından toplanarak egzoz borusuna aktarılır.

*LPG’li araç kapalı otoparka alınmaz. Bagaj kullanım alanı azalır, çarpışmada patlama riski vardır.

Dizel Motorların Çalışma Sistemi (kızgın hava- motorin)

1. Emme zamanı
2. Sıkıştırma zamanı
3. Ateşleme zamanı: Sıcak hava üzerine yakıt enjektörlerle pompalanır. Yanma odasına giremeyen yakıt geri döner.
4. Egsoz zamanı

Soğutma Sistemi

Isıyı dengede tutmayı ve motoru soğutmayı sağlar.

Radyatör: Soğutma suyuna depoluk eder. İçindeki su seviyesi peteklerin üzerinde olmalıdır.

Devirdaim su pompası

Vantilatör: Radyatördeki suyun soğuması için hava akımını oluşturur.

Vantilatör Kayışı: Devirdaim su pompasının, vantilatörün ve alternatörün çalışmasını sağlar. Parmakla basıldığında 1-1.5 cm esnemelidir.

Termostat: Soğutma suyunun sıcaklığını dengede tutar. Arızalanırsa motor hararet yapar.

Hararet Müşürü: Soğutma suyunun sıcaklığını ölçer.

Hararet Göstergesi: Soğutma suyunun sıcaklığını gösterir.

*Soğutma sistemindeki su içilebilecek kadar temiz ve kireçsiz su olmalıdır. Kış mevsimlerinde suya antifiriz ilave edilir.

*Soğutma sistemindeki arızalanmalar motorun hararet yapmasına sebep olur.

*Hareret  yapmış araç 10-15 dk çalıştırıldıktan sonra radyatöre ılık su ilave edilir. Soğuk su ilave edilirse motor bloğu ve silindir kapağı çatlayabilir.

Egzoz Sistemi

Katalitik konvertör: Sağlıksız gazları en alt seviyeye düşürür. (Dış Muhafaza, Seramik Petek, Monolitik Katalizör)

Egzoz Manifoldu: Atılan gazları toplar ve egzos borusuna gönderir.

Egzız borusu ve Susturucu: Atılan gazın ısını ve ses oranını düşürür.

Yağlama Sistemi

Pistonların kayganlaşmasını sağlar.

Karter: Yağa depoluk eder.

Yağ Pompası: Yağı sisteme pompalar.

Yağ Filtresi: Yağı temizler. Belli bir km’den sonra mutlaka değiştirilmelidir.

*Egzoz borusundan mavi duman çıkıyorsa motor yağ yakıyor demektir.

*Aracın sürekli yüksek devirli kullanımı motorun yağ eksiltmesine sebep olur.

Yakıt Sistemi

Yakıt Deposu

Yakıt Boru ve Hortumları: Yakıtın depodan karbüratöre iletilmesini sağlar.

Yakıt Pompası

Yakıt Filtresi: Karbüratöre giden yakıtı temizler.

Hava Filtresi: Karbüratöre girecek havanın içerisindeki toz ve pislikleri temizler. Hava filtresi temizlenmez veya değiştirilmezse aracın çekiş gücü düşer ve yakıt sarfiyatı artar. Egzozdan siyah duman çıkar.

Karbüratör: Yanma için gerekli 1/15 oranındaki benzin-hava karılımını hazırlar.

a)       Rölanti devresi: Devri düşükse motor stop eder, yüksekse motor fazla yakt sarf eder.

b)      Jikle devresi: Soğuk havalarda motorun kolay çalışması için zengin karışımı hazırlayan devredir.

Ateşleme Sistemi

1. Kontak açılır.
2. Marşa basılır.
3. Aküden gelen 12 voltluk akım platinlerde devresini tamamlar.
4. Endüksiyon bobininde yüksek gerilim oluşur.
5. Yüksek gerilim distribütöre gelir.
6. Tevzi makarası yardımıyla bujilere gönderilir.
7. Benzin-hava karışımı ateşlenmiş olur.

*Egzozdan siyah duman çıkıyor ise ateşleme sistemi veya yakıt sistmi arızalıdır.

Şarj Sistemi

Araç stop haldeyken elektrik üretimi olmaz, ihtiyacı olan elektiriği aküden karşılar. Uzun süre stop halde bekletilirse akü biter.

Alternatör

Konjektör

Vantilatör Kayışı

Şarj Lambası

*Akü suyu(elektrolit) eksikse saf su eklenmeli. Akü sökülürken önce eksi kablo kutup başı sökülür. Takarken artı kablo kutup başı takılır. Akünün eksi kutup başı daha incedir.

Marş Sistemi

Marş sistemi motora ilk hareketi verir.

Akü -> Marş Motoru -> Volan -> Krank -> Motor

*Marş motoru hiç dönmüyorsa aküde problem vardır.

*Marş motoru dönüyor araç çalışmıyorsa ateşleme veya yakıt sisteminde arıza vardır.

*Marşa basma süresi 10-15 saniyedir.

Süspansiyon  Sistemi

Sarsıntısız yolculuk yapılmasını sağlar.

Direksiyon Sistemi

Ön düzem sistemi aracın dönüşünü ayarlar. Rot ayarı, Kamber ayarı, Kaster ayarı

Bu ayarlar bozuksa lastik içten ve dıştan aşınır.

*Bu sistemin bakımında direksiyon kutusu yağına bakılır.

Fren Sistemi

Fren ayarında kampana ile fren balatları arasındaki mesafe iki tarafta da eşit olmalıdır. Boşlular farklıysa frenleme anında araç sürekli bir tarafa doğru kayar. Fren hidrolijik yağı günlük kontrol edilir. Fren disk veya kampana yüzü bozuksa fren anında pedal titreme yapar.

Aydınlatma ve İkaz Sistemi

Elektrik ihtiyacını aküden karşılar.

• Lambalardan biri yanıyorsa diğeri patlamıştır.
• Aynı hattaki hiçbiri yanmıyorsa sigortası atmıştır.
• Biri parlak biri soluk yanıyorsa kablo bağlantıları paslanmıştır.
• Geri vites lambası sağlamken yanmıyorsa geri vites müşürü arızalıdır.
• Araca römork bağlanacaksa araç- römork elektrik bağlantıları yapılmalıdır.

Güç Aktarma Organları

Motorun ürettiği hareketi tekerleklere aktarır.

Debriyaj -> Şanzıman -> Şaft -> Diferansiyel -> Aks -> Tekerlek

*Vites değiştirilirken debriyaj pedalına tam basılmalı ve kavramanın tam ayrıldığından emin olunmalıdır.

*Diferansiyel öndeyse önden çekişli, arkadaysa arkadan itişli olur.

Araç Kullanmaya Hazırlık

• Aracın dış kontrolleri yapılır.
• Koltuk ve ayna ayarı
• Emniyet kemeri ve baş destekleri
• Aracın çalıştırılması
• Araç göstergelerinin kontrolü

*Aracın aynaları dışa doğru açılmalıdır. Böylece kör nokta alanı küçültülür.

Aracın Çalıştırılması

1. Kontak açılır.
2. Vites boşa alınır.
3. Debriyaja tam basılır.
4. Ses duyulunca kontak anahtarı bırakılır. (Marşa basma süresi 10-15 sn'yi geçmemelidir.)

*Araç yakıt uyarısı verdiğinde en fazla 50 km gider.

* 34 numara Isıtma Bujisi İkazı: Marşa basmadan sönmesi beklenmeli. Sadece dizel araçlarda vardır. Soğuk havanın ısınmasını sağlayan parçadır.

*75 Fren Arızası

*46 Fren Balataları

*81 ESP Uyarısı: keskin virajlarda

*70 ABS Sistemi

Spot Bilgiler

Kar paleti veya patinaj zinciri takılıyken en fazla 50 km hız yapılabilir. Zincir takılıyken viraajlar hızlı girmekten veya ani hareketlerden kaçınılmalıdır.

Su miktarı ile antifiriz miktarı maksimum aynı olabilir. 

Yağ veya şarj lambası yandığı takdirde araç durdurulmalı ve motor stop edilmelidir.

Farklı kokular veya değişik sesler duyulduğunda motor durdurulmalıdır.

Aşırı hızlarda 90 km'nin üzerinde hızlarda her kilometrede yakıt tüketimi %1 artar.

Kilima yakıt tüketimini arttırır. (Yine de aracın camlarını kapalı tutarak klimayı çalıştırılmak tavsiye ediliyor.

Camlar açıkken sürş işlemi rüzgar direncinden dolayı yakıt kullanımını arttırır.